ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΦΕΛΗ
Η «καλλίκαρπος» Μεσσηνία κατοικείται αδιάκοπα από τη Νεολιθική Εποχή έως σήμερα. Γη φιλόξενη όλες τις εποχές του χρόνου, περιβάλλεται από 140 χλμ ακτών, με παραλίες, όρμους, γραφικά λιμάνια, που ξεκινούν από τον Μεσσηνιακό κόλπο και φτάνουν ως το Ιόνιο πέλαγος. Στο εσωτερικό, ο Ταΰγετος, «ο θρύλος του Μοριά» με την άγρια ομορφιά, τα δάση με έλατα και πεύκα, τα σπάνια φυτά, τις κορυφές, τα φαράγγια, τις χαράδρες και τα γραφικά χωριά, συνθέτουν ένα πανέμορφο τοπίο.

Η εύφορη γη και το εύκρατο μεσσηνιακό κλίμα ευνόησαν την καλλιέργεια και την εγκατάσταση των πληθυσμών μόνιμα ή περιοδικά στην περιοχή ανά τους αιώνες. Κυριότερα τοπικά προϊόντα ήταν το ελαιόλαδο, οι ελιές, το κρασί, τα φρούτα και τα σύκα. Με την πάροδο των αιώνων, διαμορφώθηκε η Μεσσηνιακή Διατροφή, η οποία συνάδει σε πολλά σημεία με τη Μεσογειακή διατροφή και στηρίζεται σε αγνά υλικά, τα οποία προσφέρει άφθονα η φύση. Τα διατροφικά οφέλη της Μεσσηνιακής Διατροφής είναι πολύ σημαντικά και η διατήρηση των παραδοσιακών μεσσηνιακών προϊόντων και συνταγών βοηθά στην προώθηση της Μεσσηνιακής Διατροφής με εξαιρετικά σημαντικά διατροφικά οφέλη.

Τα μεσσηνιακά προϊόντα αποτελούν τη Μεσσηνιακή διατροφή, η οποία βασίζεται στη Μεσογειακή διατροφή. Είναι πλούσια σε χόρτα, λαχανικά, φρούτα, όσπρια και ψάρια με προεξέχουσα την παρουσία του μεσσηνιακού ελαιολάδου και της επιτραπέζιας ελιάς της Καλαμάτας. Ιδιαίτερα ονομαστό είναι το Ελαιόλαδο Μεσσηνίας: ένας 100% Φυσικός Φρουτοχυμός, Υψηλοτάτης Ποιότητας και Μοναδικής Διατροφικής Αξίας, που κατατάσσεται στην κατηγορία του Εξαιρετικού Παρθένου Ελαιολάδου. Η περιεκτικότητα του ελαιόλαδου σε αντιοξειδωτικά, το κάνει και μοναδικό για την προστασία του ατόμου έναντι του καρκίνου, των καρδιαγγειακών νόσων ενώ συμβάλλει στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής.

Με βάση τα αποτελέσματα πολυάριθμων μελετών, όπως η Μελέτη των Επτά Χωρών, η Lyon Heart Study, η μελέτη EPIC, η μελέτη ΑΤΤΙΚΗ και η CARDIO 2000, άτομα που ακολουθούν διατροφή μεσογειακού τύπου έχουν μικρότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων σε σχέση με άτομα που ακολουθούν διατροφή δυτικού τύπου. Ειδικότερα στις δύο τελευταίες μελέτες φάνηκε ότι η συμμόρφωση σε μια δίαιτα μεσογειακού τύπου μειώνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου ακόμη και αν συνυπάρχουν άλλοι καρδιαγγειακοί παράγοντες.
Σε μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Diabetes Care, αποδείχτηκε ότι τα άτομα που ακολουθούν μια παραδοσιακή δίαιτα με μεσογειακό χαρακτήρα έχουν λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σακχαρώδη διαβήτη σε σύγκριση με άτομα που ακολουθούν δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά. Επίσης, νέα επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν τις προστατευτικές ιδιότητες της δίαιτας με μεσογειακό χαρακτήρα μέσω των αντιοξειδωτικών της χαρακτηριστικών, καθώς παρέχει άφθονες ποσότητες β-καροτίνης, βιταμίνης Ε και C. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι μια διατροφή μεσογειακού τύπου συμβάλει στην πρόληψη της παχυσαρκίας, δεδομένου ότι έχει ως βάση την χαμηλή κατανάλωση λίπους και την αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων, σε συνδυασμό με την τακτική φυσική δραστηριότητα.

Οφέλη Μεσσηνιακής Διατροφής

Η Μεσσηνιακή Διατροφή καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες του γενικού πληθυσμού, καθώς βασίζεται στην κατανάλωση ποικιλίας τροφίμων με τη συχνότητα που συστήνει η Μεσογειακή Διατροφή και ταυτόχρονα, αποτελεί ένα πρότυπο διατροφής που προσφέρει προστασία έναντι της εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ορισμένες μορφές καρκίνου και ο διαβήτης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ευεργετική δράση της Μεσσηνιακής Διατροφής συντελείται από το σύνολό της και όχι από μεμονωμένα τρόφιμα και θρεπτικά συστατικά, καθώς ο συνδυασμός των τροφίμων και οι βιολογικές αλληλεπιδράσεις των διαφορετικών ουσιών προσδίδουν σημαντικά πλεονεκτήματα για την υγεία.

Στη Μεσσηνιακή Διατροφή ξεχωριστή θέση καταλαμβάνουν ομάδες τροφίμων όπως τα δημητριακά, τα φρούτα, τα λαχανικά, το ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά, τα ψάρια και το κρασί. Τα δημητριακά (όπως το πλιγούρι, το μανιάτικο παξιμάδι, οι χυλοπίτες, τα τριφτάρια) αποτελούν πηγή υδατανθράκων και προσδίδουν την απαραίτητη ενέργεια στο οργανισμό. Ειδικότερα τα ολικής αλέσεως δημητριακά π.χ. πλιγούρι είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων. Επιπλέον, οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στην μείωση του κινδύνου για καρκίνο παχέος εντέρου. Τα φρούτα και τα λαχανικά όπως η Κορινθιακή σταφίδα, το σύκο, το πορτοκάλι, οι τομάτες, οι μελιτζάνες και οι αγκινάρες είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες (π.χ. βιταμίνη C, E, β-καροτένιο), φυτικές ίνες και φαινολικές ενώσεις. Επίσης, τα τελευταία συστατικά βρίσκονται σε αφθονία στα βότανα και στα αρωματικά φυτά, όπως το βάλσαμο και η ρίγανη, τα οποία είναι χαρακτηριστικά της Μεσσηνιακής Διατροφής. Επιπλέον στα περισσότερα λαχανικά, όπως είναι η πιπεριά, η τσακώνικη μελιτζάνα και τα πράσινα φασολάκια, υπάρχουν μεγάλες ποσότητες φυλλικού οξέως, το οποίο σε συνδυασμό με τις βιταμίνες Β6 και Β12, μπορεί να μειώσει τις τιμές της ομοκυστεϊνης στο αίμα, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και θρομβώσεων.

Το ελαιόλαδο Καλαμάτας δρα προστατευτικά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, καθώς περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες όπως οι τοκοφερόλες, τα καροτενοειδή και τα φαινολικά συστατικά. Ακόμη περιέχει μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που αυξάνουν την HDL χοληστερόλη στο αίμα και μειώνουν την LDL χοληστερόλη. Επιπλέον, τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα προστατεύουν από τον κίνδυνο θρομβώσεων, ενώ έχει αποδειχθεί ότι το ελαιόλαδο μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου.

Η κατανάλωση ψαριών όπως η σαρδέλα, ο μπακαλιάρος, ο γαύρος, έχει συσχετιστεί με το μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης της στεφανιαίας νόσου και τη μείωση της εμφάνισης των θρομβώσεων και των τριγλυκεριδίων στο αίμα μέσω της επίδρασης των ω-3 λιπαρών οξέων που περιέχουν (κυρίως οι σαρδέλες και ο μπακαλιάρος). Επίσης, η περιεκτικότητά τους σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα τα καθιστά σημαντικά για την μείωση της χοληστερόλης στο αίμα και του κινδύνου δημιουργίας αθηρωματικών πλακών. Τέλος, τα ψάρια μπορούν μέσω των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών παραγόντων που περιέχουν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση και τις καρδιακές αρρυθμίες.

Όσον αφορά τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το τυρί όπως η σφέλα, η φέτα Πελοποννήσου και το ταλαγάνι, είναι πλούσια σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, ασβέστιο αλλά και κορεσμένα λιπαρά οξέα. Τα τελευταία σχετίζονται με την αύξηση του κινδύνου αθηροσκλήρωσης, όμως, ειδικότερα για τα κορεσμένα λίπη των γαλακτοκομικών, τα πρόσφατα δεδομένα τείνουν να μην είναι τόσο ενοχοποιητικά και απαιτούνται περισσότερες μελέτες.

Σχετικά με το αλκοόλ, όπως το Κρασί Μεσσηνίας, το ούζο και η ρακή, αρκετές επιδημιολογικές μελέτες τα τελευταία χρόνια έχουν αποδείξει ότι η καθημερινή κατανάλωση 15-25 ml αλκοόλης συνδέεται με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης στεφανιαίας νόσου, εμφράγματος του μυοκαρδίου και της σχετικής θνησιμότητας. Επίσης, η μέτρια κατανάλωση κρασιού συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο για ασθένειες όπως τα εγκεφαλικά επεισόδια, ο καρκίνος του πνεύμονα και ο καρκίνος του άνω πεπτικού συστήματος. Μια νεότερη έρευνα επισήμανε τις ευεργετικές επιδράσεις του κόκκινου κρασιού για την καρδιά, ενώ μια ακόμη μελέτη έδειξε ότι σε ασθενείς που πάσχουν από υψηλή αρτηριακή πίεση, η μικρή ως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιακής ανεπάρκειας.

Τέλος, αξίζει να τονιστεί ότι οι διατροφικές συστάσεις της Πυραμίδας Μεσσηνιακής Διατροφής για ενήλικα άτομα εναρμονίζονται στο μεγαλύτερο ποσοστό με την παραδοσιακή μεσσηνιακή διατροφή, εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις. Συγκεκριμένα, στην παραδοσιακή μεσσηνιακή διατροφή η κατανάλωση κόκκινου κρέατος πραγματοποιούνταν 4 φορές το χρόνο και του ψαριού 1 φορά/εβδομάδα, καταναλώσεις που είναι ανέφικτες στη σύγχρονη εποχή και έρχονται σε αντίφαση με τις συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ψάρι τουλάχιστον 2 φορές/εβδομάδα).
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Βιβλιογραφία

  • Willet, W.C. et al, ‘’Mediterranean diet pyramid: a cultural model for healthy eating’’, American Journal of Clinical Nutrition, 61, 1995, p.p. 1402S-1406S
  • Simopoulos A.P. The Mediterranean diets: What is so special about the diet of Greece? The Science evidence. American Institute for Cancer Research 11th Annual Research Conference on Diet, Nutrition and Cancer, 2001, Washington DC, USA
  • Τριχοπούλου Α., ‘’Μεσογειακή διατροφή, παραδοσιακά μεσογειακά τρόφιμα και υγεία’’. Ελληνική Επιθεώρηση διαιτολογίας-διατροφής, 2010, τεύχος 1(1), σ.σ. 13-15
  • Francesco Sofi, ‘’The Mediterranean diet revisited: evidence of its effectiveness grows’’, Current Opinion Cardiology, 2009, 24, : p.p. 442-446
  • De Longeri M et al. , ‘’Mediterranean diet, Traditional risk factors and the rate of cardiovascular complication after myocardial infraction: Final report of the Lyon Heart Study’’, Circulation, 1999, Vol 16, p.p. 779-785
  • Panagiotakos P. et al., ‘’Risk Stratification of Coronary Heart Disease throught Established and Emerging Lifestyle factors, in a Mediterranean Populations. CARDIO 2002’’, Epidemiological study J, Carciovasc Risc, 2001, 8(6), p.p. 329-335
  • James W.P.T. et al., ‘’The Mediterranean diet: protective or simply non-toxic?’’, Nutrition-Dietetics, Series B, 1998, 2(3-4), p.p. 81-9
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΚΛΕΙΣΙΜΟ
Γενικά
Συνταγή
Browse
(Προαιρετικό)